Với sự đa dạng trong ứng dụng, cát được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực:

+ Cát được sử dụng trong dạng vữa trộn với vôi hay xi măng để tạo nền móng hoặc xây tường.

+ Cát là thành phần chủ yếu trong sản xuất bê tông.

+ Cát được dùng để sản xuất thủy tinh, một số loại cát khi làm ra thủy tinh mang giá trị rất cao (như cát thủy tinh).

+ Cát cũng có thể được dùng như một vật liệu mài mòn trong đánh bóng bề mặt bằng phun áp lực cao hay các thiết bị lọc nước.

+ Cát xí nghiệp sử dụng sản xuất gạch ngói có thể dùng cát làm phụ gia để trộn lẫn với đất sét và các nguyên liệu khác trong sản xuất gạch.

+ Đôi khi cát được trộn lẫn với sơn để tạo ra bề mặt ráp độc đáo cho tường.

+ Các thích hợp cho một số giống cây trồng như dưa hấu, đào, lạc cũng như hỗ trợ tạo nền móng cho các trang trại chăn nuôi bò sữa vì thoát nước tốt.

+ Cát được tạo cảnh quan, ngọn đồi và núi nhỏ, xây dựng các sân golf.

+ Cát cải tạo các bãi tắm.

+ Bao cát ngăn lũ lụt và chống đạn.

+ Cát là nguyên liệu chính cho cuộc thi nghệ thuật xây lâu đài cát.

+ Hoạt hình cát là loại hình biểu diễn và là công cụ sản xuất phim hoạt hình.

+ Các bể nuôi cá cảnh cũng cần cát và sỏi để bố trí cảnh quan.

+ Trong giao thông cát dùng để cải thiện khả năng bám đường của lốp xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

+ Cát dùng để chữa cháy xăng, tránh cháy lan.

1. Cát xây tô:

Còn gọi là cát xây, là loại cát sạch, mịn thường được sử dụng để xây hoặc trát tường. Đây là loại cát tương đối quan trọng, cần phải chọn đúng loại cát tốt và pha trộn tỉ lệ đúng yêu cầu kỹ thuật mới đảm bảo tường nhà, công trình bền vững. Chúng thường được sản xuất theo các tiêu chuẩn cơ lý:

+ Mô đun độ lớn tối thiểu là 0.7mm, càng lớn càng tốt.

+ Hàm lượng muối gốc sunphat, sunphit có trong cát xây tô không được vượt quá 1% tổng khối lượng chung.

+ Hàm lượng các chất bùn đất, hữu cơ không được vượt quá 5% khối lượng tổng thể.

+ Không được phép có lẫn các hạt sỏi có đường kính từ 5-10mm.

+ Và sau cùng, các tạp chất khác ở dạng cục, cùng với sét và bán sét cũng không được phép tồn tại trong các loại cát xây tô.

Với công đoạn xây trát tường, loại cát này sẽ là câu trả lời thích đáng cho vấn đề “Xây nhà dùng cát gì?”.

2. Cát vàng

Đây là loại cát thường thấy và phổ biến với các loại công trình. Cũng là một trong những đáp án phổ biến cho câu hỏi: “Xây nhà dùng cát gì?” Đặc điểm của nó là có màu vàng, có nhiều loại kích cỡ khác nhau. Cát vàng là loại cát khá hữu dụng và đa năng, có thể dùng trong nhiều hạng mục khác nhau. Phần lớn trong các công trình loại cát này được sử dụng ở các vị trí chịu lực hoặc dùng để đổ bê tông. Cát vàng còn thường được sử dụng để lát nền tại những khu vực ẩm ướt, thường là ở tầng trệt hoặc tầng 1. Khi bạn chọn sử dụng cát này để đổ bê tông cần lưu ý quy định tiêu chuẩn của loại cát này, cỡ hạt từ 1.5 – 3mm, không lẫn tạp chất. Trong xây dựng trát tường nếu các bạn sử dụng cát vàng thì sẽ không tốt, tường sẽ trông xù xì không phẳng, thiếu tính thẩm mỹ, nếu bạn có ý định trát tường bằng cát vàng bạn nên pha trộn tỉ lệ với các loại các khác ví dụ như cát đen, và chọn hạt có kích thước tầm 0.7 – 1.4mm.

3. cát đen

Là loại cát có màu sẫm gần giống màu đen. Cát đen thường có hạt nhỏ khá mịn và không có tạp chất pha trộn vào, giá thành rẻ hơn cát vàng và cũng thường được ứng dụng rộng rãi trong các công trình. Thông thường người ta chia cát đen ra làm 2 loại: cát đen có hạt to dùng để xây trát và cát đen có phù sa lẫn thực vật nhỏ (còn gọi là cát non).

4. Cát san lấp

Cát này thực chất là cát đen mịn, cỡ hạt không đồng nhất với nhau. Yếu tố đáng quan tâm khi nói đến cát san lấp là độ sạch đạt tiêu chuẩn vì cát san lấp thường dùng để san lấp nền móng các công trình như nhà ở, khu thương mại,… đảm bảo công trình không bị ảnh hưởng nhiều từ địa chất.

Cát bê tông có giá thành khá cao hơn các loại khác, là loại có mô đun hạt lớn, là một nguyên liệu không thể thiếu trong sản xuất bê tông cho các công trình xây dựng. Cát bê tông thường có các tiêu chuẩn sau trong xây dựng:

+ Yêu cầu của cát bê tông là cát vàng hạt to có mô đun độ lớn từ 2.0 – 3.3mm.

+ Hàm lượng muối gốc sunphat, sunphit không quá 1% khối lượng tổng thể.

+ Hàm lượng sỏi có đường kính từ 5 – 10mm không vượt quá 5% khối lượng tổng thể.

+ Hàm lượng mica không được lớn hơn 1% theo khối lượng tổng thể.

Thường thì cách phối trộn các loại cát với nhau rất đa dạng, tùy theo mục đích sử dụng của từng loại công trình mà ta sẽ tiến hành. Đối với cát công trình nhỏ thường phối trộn cát và xi măng theo cách thủ công, đôi khi tỉ lệ có bổ sung có sai xót cũng không quan trọng. Nhưng đối với các công trình lớn bạn phải tiến hành phối trộn cát với các thành phần khác đúng tỉ lệ bằng cách sử dụng các thiết bị chuyên dụng như máy trộn, pha nguyên vật liệu theo đúng định lượng.

Việc vận chuyển cát cũng không khó khăn, thường sử dụng các loại xe tải với khối lượng khác nhau là được. Riêng đối với cát đổ nền chúng ta có thể bơm trực tiếp theo đường ống từ các xà lang vào khu vực xây dựng, đây là một hình thức rất phổ biến hiện nay, cát sẽ được trộn với nước và bơm dẫn vào ở dạng lỏng khi nước đã thấm rút hết thì cát sẽ khô lại tạo nên nền móng rất chắc chắn.

Các bạn lưu ý các bãi chứa cát chúng ta cần phải thật khô ráo, để ở khu vực riêng biệt, không để cát bị ướt, không có rác hay các tạp chất khác lẫn vào thì khi thi công mới phát huy hết tính năng tối đa. Các bạn dùng bạt che đậy hoặc trùm cát lại khi kết thúc thi công công trình để tránh cát bị hao mòn do gió gây ra.

Vai trò của cát xây dựng là rất quan trọng. Khi các bạn bố trí đúng tính năng của từng loại thì công trình của các bạn sẽ đạt độ kiên cố tối đa như mong muốn. Những vấn đề ở trên cơ bản đã hướng dẫn cho các bạn định hình các loại cát thường được sử dụng trong xây dựng là như thế nào, đồng thời giải đáp câu hỏi: “Xây nhà dùng cát gì?”. Chúc các bạn thành công trong việc lựa chọn loại cát phù hợp nhất cho cơ ngơi của mình.

cách chọn cát xây dựng

Có thể phân biệt chất lượng cát bằng cách lấy 1 vốc cát, sau đó nắm chặt tay lại. Chất bẩn sẽ dính vào lòng bàn tay. Nếu lượng bùn bẩn lớn, bạn cần phải làm sạch trước khi đưa vào thi công. Chất lượng cát được lựa chọn không được chứa đất sét, chất bẩn, mica, hay vỏ sò,… Một điều đáng chú ý là không nên sử dụng cát nhiễm phèn, nhiễm mặn trong bê tông và xây dựng thô.

Tuyệt đối không sử dụng cát biển trong khi thi công và xây dựng công trình. Bởi độ mặn trong cát sẽ gây ra hiện tượng ăn mòn cho các công trình có cốt thép nên không thể sử dụng cát biển để xây nhà.